Nie każdy rodzaj picia świadczy o uzależnieniu. Co więcej o uzależnieniu od alkoholu wcale nie świadczy częstotliwość ani ilość jego spożywania. Jakie są więc objawy choroby alkoholowej? Jak ją zdiagnozować? Zastanawiasz się, gdzie kończy się zwykłe picie a rozpoczyna choroba alkoholowa? Aby odpowiedzieć na te i inne pytania zapraszamy do lektury.
Choroba alkoholowa
Od 1956 roku alkoholizm oficjalnie uznawany jest jako choroba. Wcześniej nadmierne picie alkoholu traktowano jako zaburzenia moralne oraz słabą odporność psychiczną. Alkoholizm jest chorobą nieuleczalną, która może prowadzić do śmierci. Jest to choroba rozwijająca się i wyniszczająca organizm jednostki. Uzależnienie od alkoholu to proces, rozwój choroby alkoholowy składa się z czterech etapów. W zależności od wybranej klasyfikacji nazwy poszczególnych faz mogą się różnić.
- Prealkoholowa faza objawowa – w tej fazie osoba dostrzega atrakcyjność alkoholu, stosuje go jako środek na odstresowanie oraz szuka coraz więcej okazji, aby go spożyć. Jednostka dostarcza alkohol do organizmu z powodu złości, ciężkiego dnia, chęci rozluźnienia… Organizm zaczyna przyzwyczajać się do spożywanej substancji przez co jednostka musi przyjmować coraz większe dawki alkoholu, aby doświadczyć upojenia alkoholowego
- Faza zwiastunowa – w pamięci jednostki pojawiają się luki związane z sytuacjami, kiedy jednostka była pod wpływem alkoholu. Jednostka koncentruje swoje życie na alkoholu, szuka coraz więcej okazji do konsumpcji oraz zaczyna picie w samotności oraz ukryciu
- Faza krytyczna – jednostka przestaje kontrolować swoje picie, nie potrafi odmówić alkoholu. To faza, w której pojawia się tak zwany głód alkoholowy, czyli stan jednostki, w którym czuje ona przymus sięgnięcia po alkohol. Zaburza on logiczne myślenie, jednostka może być zlękniona, że nie poradzi sobie bez alkoholu. To faza, w której całe życie jednostki skoncentrowane jest na alkoholu. Jednostka zaniedbuje pracę, rodzinę, często popada w kłopoty finansowe.
- Faza chroniczna – występują w niej ciągi alkoholowe jednostki. W fazie tej mogą wystąpić psychozy alkoholowe, występują objawy takie jak drżenie rąk, lęk, strach czy obniżona sprawność motoryki dużej i małej
Objawy charakterystyczne dla choroby alkoholowej
Charakterystyczne objawy choroby alkoholowej to:
- zwiększona częstotliwość spożywania alkoholu
- zwiększona ilość spożywanego alkoholu
- wyszukiwanie okazji “na siłę”, aby napić się alkoholu
- tłumaczenie swojego nadmiernego picia chęcią zrelaksowania się, ciężkim dniem, pomocą w zaśnięciu i tym podobne
- alkohol staje się “lekiem na całe zło”. Jest idealny na stres, frustrację, złość, zmęczenie, radość, świętowanie…
- spożywanie alkoholu podczas ciąży oraz wiedzy o konsekwencji tych czynów
- prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu
- luki w pamięci po spożywaniu alkoholu
- leczenie kaca alkoholem
- niedopuszczanie do kaca lub objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego
- zaniedbywanie obowiązków przez alkohol
- zaniedbywanie relacji z bliskimi oraz znajomymi z powodu alkoholu
- porzucenie swoich pasji i zainteresowań na rzecz alkoholu
- głód alkoholowy
- po odstawieniu alkoholu występujące mdłości, drgawki, wymioty, biegunka i inne
- zwiększona tolerancja organizmu na alkohol
- brak kontroli nad własnym piciem
Diagnoza choroby alkoholowej
Proces diagnostyczny choroby alkoholowej jest skomplikowany. Choroba alkoholowa charakteryzuje się tolerancją organizmu do obecności alkoholu we krwi, fizycznymi objawami uzależnienia, alkoholowym zespołem abstynencyjnym, osłabionymi relacjami społecznymi oraz złą kondycją narządów wewnętrznych oraz skóry. Choroba alkoholowa zazwyczaj objawia się złą kondycją wątroby, uszkodzeniami mózgu, obwodowego układu nerwowego. Zmiany widoczne są również w przewodzie pokarmowo – wydalniczym.
Aby zdiagnozować chorobę alkoholową lekarz ma dwie możliwości. Jedną z dróg diagnostycznych jest skupienie się na zjawiskach fizjologicznych i klinicznych, drugą zaś jest koncentracja na zjawiskach behawioralnych i psychicznych jednostki.
Fizjologiczne uzależnienie od alkoholu występuje, gdy występują objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego, organizm ma dużą tolerancję na ilość alkoholu we krwi, w organizmie pacjenta widoczne są stany zapalne wątroby, zapalenie trzustki lub inne.
Psychologiczne uzależnienie od alkoholu objawia się głównie zmianami charakteru pacjenta. Świadczą również o nim rozpad życia rodzinnego, zawodowego, towarzyskiego oraz często problemy finansowe.
Aby zdiagnozować u jednostki chorobę alkoholową trzeba stwierdzić co najmniej 3 objawy z poniższej listy:
- brak kontroli nad piciem – jednostka nie wie kiedy rozpoczęła picie, nie wie kiedy je zakończyć, nie potrafi odmówić alkoholu
- pragnienie alkoholu – jednostka doświadcza bardzo dużego i nieodpartego zapotrzebowania na alkohol
- narządy jednostki posiadają patologiczne zmiany – narządy osoby uzależnionej od alkoholu są w bardzo słabej kondycji
- uwaga scentralizowana jest tylko wokół alkoholu – jednostka nie interesuje się niczym innym, porzuca rodzinę, kontakty, relacje, dotychczasowe zainteresowania
- picie mimo wszytsko – jednostka zna konsekwencje swojego picia, jednak mimo wszystko nie potrafi przestać spożywać alkoholu
Testy diagnostyczne
Testy diagnostyczne mają pomóc lekarzom i terapeutą postawić diagnozę oraz dotrzeć do przyczyny uzależniania. Wyniki testów mogą też pomóc w “wychwyceniu” osób, u których choroba alkoholowa dopiero się rozwija. Testy te zostały opracowane w formie pytań, na które pacjent ma udzielić odpowiedzi.
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne wykonuje się w celu wykrycia chorób współistniejących oraz oceny kondycji narządów wewnętrznych pacjenta. Z badań laboratoryjnych można również czerpać informacje na temat okresów podczas których pacjent nadużywa alkoholu w znacznych ilościach. Można wykonać badania takie jak oznaczenie stężenia magnezu we krwi, badania toksykologiczne, oznaczenie poziomu witaminy B12 czy objętość krwinek czerwonych.
Należy pamiętać, że alkoholizm jest chorobą potencjalnie śmiertelną i nieuleczalną. Można zaprzestać spożywania alkoholu, ale skutki choroby oraz odczuwalna chęć spożywania alkoholu pozostaną z pacjentem już na zawsze. Przed rozpoczęciem leczenia pacjent powinien uświadomić sobie, że posiada problem z alkoholem i jest osobą nadmiernie pijącą alkohol. Leczenie alkoholizmu w Polsce jest dobrowolne – za wyjątkiem, gdy sąd wyda nakaz leczenia choroby alkoholowej. Przed podjęciem terapii warto jest podjąć detoks, czyli odtruwanie organizmu. Jest to czas, kiedy z organizmu jednostki usuwane są toksyny i substancje toksyczne. Detoks trwa zazwyczaj 10 dni. Aby zachodził w kontrolowanych i bezpiecznych warunkach zaleca się, aby odtruwanie organizmu zachodziło w warunkach szpitalnych. Pacjent po tym okresie może trzeźwo spojrzeć na otaczający go świat oraz samego siebie. Zwiększa to szanse na utrzymanie stanu trzeźwości. Organizm pacjenta na nowo uczy się żyć bez alkoholu. Podczas odtruwania organizmu pacjent może doświadczać nieprzyjemnych objawów takich jak drżenie mięśni, drgawki, wymioty, biegunka, kołatanie serca, czy nudności.