Fakt, iż kobieta wykazuje niższą tolerancję alkoholową i w szybszym tempie popada w upojenie alkoholowe jest wiedzą powszechną. Stan taki w dużym stopniu zależy od różnic w budowie anatomicznej między organizmem kobiety, a mężczyzny. Co ciekawe, mimo tego wydają się być bardziej odporne na wystąpienie uzależnienia w tym temacie. Uznaje się, że to właśnie mężczyźni w większej mierze są odbiorcami napojów alkoholowych, przez co częściej się uzależniają.
Czym jest uzależnienie?
Uzależnienie jest punktem zwrotnym w życiu człowieka. Środek, który jeszcze niedawno kojarzył się z odprężeniem, satysfakcją i przyjemnością, nagle warunkuje przymus jego zażywania i swojego rodzaju głód. Dzieje się tak, ponieważ przez lata ewolucji człowiek wykształcił w sobie promowanie zachowań korzystnych dla organizmu. Tym samym używka, która wywołuje odczuwanie przyjemności, wiąże się z psychoaktywnym działaniem w obrębie aktywowania w mózgu obszarów nagrody, będących częścią układu mezolimbicznego. Jest on stworzony z dwóch głównych struktur, jakim jest pole brzuszne nakrywki oraz jądro półleżące przegrody. W momencie kiedy układ ten jest pobudzony, dochodzi do uwolnienia neuroprzekaźnika, jakim jest dopamina, odpowiedzialna za odczuwanie przyjemności. Łącząc ten fakt z dochodzącym włóknem z ciała migdałowatego niosącego informacje na temat kontekstu i sytuacji powodujących przyjemność, w aspekcie tworzenia się uzależnienia generuje się niebezpieczna sytuacja. Tym samym działanie dopaminy jest fundamentalnym czynnikiem generującym wszelkie uzależnienia, nie tylko alkoholizm. Według badaczy, te osoby, które mają mniejsze stężenie wymienionego neuroprzekaźnika wykazują się większą tendencją do uzależniania się, ponieważ stale poszukują w sposób podświadomy bodźca i źródeł przyjemności, które zwiększą produkcję dopaminy. Co ciekawe, ma ona także inne funkcje, np. odpowiada za afekt i emocje w szlaku mezokortykalnym.
Podział uzależnień
W literaturze wyszczególnia się różne typy uzależnień, jednak te najbardziej powszechne i najczęściej wymieniane to uzależnienie fizyczne i psychiczne. Pierwszy typ jest to silna potrzeba ciągłego spożywania określonej substancji, przy czym zaniechanie tej czynności wiąże się z występowaniem dolegliwości natury somatycznej, takich jak: wymioty, bezsenność, biegunka, drgawki mięśniowe. Z kolei naturą uzależnienia psychicznego jest kompulsywna konsumpcja określonych środków oraz wzrost tolerancji na nią. Warto dodać, że człowiek jest zdolny uzależnić się niemal od wszystkiego. Powszechne jest jednak łączenie uzależnień z takimi czynnikami jak: alkohol, opioidy, narkotyki, substancje psychostymulujące, halucynogenne, nikotyna. Innym rodzajem uzależnienia jest uzależnienie behawioralne, o którym mowa w kontekście potrzeby powtarzania konkretnej czynności. W takim przypadku mowa o uzależnieniu od: zakupów, seksu, pracy, użytkowania komputera, smartfona, hazardu lub innych czynności, utożsamianych przez daną osobę z przyjemnością.
Alkoholizm wynika z wielu czynników
Mimo stale obecnych stereotypów, wpływających na pejoratywne postrzeganie choroby alkoholowej, warto zapoznać się z doświadczeniami osób zawodowo zajmujących się leczeniem i terapią uzależnień. Utożsamianie alkoholika z zaniedbanym mężczyzną w średnim lub podeszłym wieku, bez pracy i dachu nad głową jest krzywdzące. Alkoholizm rozpoznawany jest także wśród kobiet, jednak mechanizmy działania uzależnienia w ich przypadku są inne. Warto dodać, że choroba alkoholowa może dotknąć każdego – zarówno wysoko postawionego lekarza z dużą zasobnością portfela, jak i pracownika fizycznego, bez wykształcenia, zarabiającego najniższą krajową. Tworzenie się uzależnień nie ma więc większego związku z samą płcią. Znacznie bardziej istotne są tutaj kwestie genetyczne, podatność na mechanizmy działania uzależnień, kontekst sytuacyjny generujący sięganie po alkohol, styl wychowania i wyniesione z domu wzorce, a także słaba odporność psychiczno-emocjonalna.
Czy istnieje powód do rozważania, czy alkoholizm ma płeć?
Odpowiedź brzmi: tak. Mimo, iż uzależnienia obserwowane są zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn, to między obiema tymi płciami w aspekcie uzależnień można dostrzec pewne różnice. Przykładem może być alkoholizm związany z odczuwaniem wzburzonych emocji, który charakteryzuje kobiety. Jest to spowodowane ich większą wrażliwością. Warto dodać, że płeć piękna znacznie bardziej narażona jest na krytykę i społeczne piętno z powodu swoich słabości i ryzykownych zachowań względem używek. Kobiety cechuje więc zamykanie się ze swoimi problemami w zaciszu domowym, próbując dać upust swoim emocjom w ukryciu, sięgając po alkohol w momencie kiedy nikt inny nie widzi. W opozycji do kobiet stoją mężczyźni, którzy raczej wybierają alkohol w towarzystwie innych osób. Co ciekawe, oni także w ten sposób zapijają swoje stany emocjonalne, przy czym przez wiele lat będą w stanie okłamywać zarówno siebie, jak i otoczenie, iż piją jedynie dla samego towarzystwa. Warto zauważyć kobiety znacznie częściej i chętniej samodzielnie zgłaszają się po pomoc i szukają możliwości i dróg leczenia. Mężczyźni są bardziej oporni w tym temacie.
Czy alkoholizm ma płeć – predyspozycje kobiet i mężczyzn do picia
Mimo podobieństw i różnic, statystyki pokazują, że jednak w dalszym ciągu mężczyźni stanowią największą grupę osób uzależnionych, trwając w swoich problemach przez wiele lat, negując ich istnienie. Szacuje się, że około 20% wszystkich osób uzależnionych to kobiety. W ich przypadku łatwiej dostrzec symptomy uzależnienia, ponieważ wynika to z cech kobiecego organizmu.
Upojenie alkoholowe wśród płci pięknej można szybciej dostrzec, ponieważ posiadają one większą ilość tkanki tłuszczowej, niż mężczyźni cechujący się tkanką mięśniową, a także mniejszym stężeniem wody w organizmie. Dodatkowo na ilość alkoholu we krwi i w wydychanym powietrzu wpływa estrogen, co poniekąd tłumaczy mniejszą odporność na działanie alkoholu.
U mężczyzn zapijających swoje smutki i żale częściej pojawia się silnie rozwinięta depresja, wahania nastroju, czy też lęki i psychozy wywołane działaniem używki. Co ciekawe, pierwotna depresja i labilność emocjonalna są przyczynami rozwoju choroby alkoholowej wśród kobiet.
Różne przypadki alkoholizmu, jedna metoda leczenia
Między piciem kobiet, a mężczyzn można odnaleźć zarówno podobieństwa, jak i różnice, przy czym niezależnie od nich, profesjonalnie udzielona pomoc antyalkoholowa w dużej mierze w takim samym stopniu dotyka obie te płcie, wykazując określone sposoby leczenia w sposób niezmienny. Duże znaczenie w obu przypadkach ma detoks połączony z psychoterapią. Wspomagająco można zastosować grupy wsparcia, a także zaszycie Esperal Wejherowo.
Każdy przypadek alkoholizmu należy rozpatrywać indywidualnie. Mimo powielanych schematów, każda historia, a tym samym każde uzależnienie jest inne, oparte o inne mechanizmy powstania i rozwoju. Ich rozpoznanie, nazwanie i praca nad nimi jest fundamentem udanego i skutecznego procesu wychodzenia z choroby alkoholowej.