Bezsenność po spożyciu alkoholu często występuje u osób, które mają z nim problem. Wśród tych, którzy nie są zależni, funkcjonuje mit, że alkohol ułatwia zasypianie. To nieprawda. Chociaż jego konsumpcja może wydawać się relaksująca i obniża poziom hormonów stresowych, w rzeczywistości może prowadzić do problemów ze snem.
Dzieje się tak, ponieważ alkohol nie tyle utrudnia zasypianie, co negatywnie wpływa na poszczególne etapy snu. Kiedy te etapy są zaburzone, może wystąpić częstsze i wcześniejsze budzenie się lub trudności w ponownym zasypianiu. Dlatego brak snu po spożyciu alkoholu nie dotyczy tylko alkoholików. Jest to złożona kwestia, która dotyczy również osób pijących alkohol okazjonalnie.
Choroba alkoholowa a bezsenność po alkoholu
Bezsenność po spożyciu alkoholu wynika z mylnego przekonania alkoholika o korzystnym działaniu trunku na jakość wypoczynku. Choć alkohol może pomóc szybciej zasnąć, szczególnie skraca głęboki sen, który jest kluczowy dla relaksu i regeneracji całego organizmu. Sen staje się płytszy i krótszy, z wyższym poziomem czuwania. Nawet jeśli alkohol przyjmiemy wcześniej, tak że zostanie on usunięty z organizmu przed snem, wciąż wpłynie to na regulację snu. W rezultacie, na następny dzień odczuwamy zmęczenie, jakbyśmy w ogóle nie spali. Tego rodzaju bezsenność może prowadzić do obniżenia nastroju oraz osłabienia funkcji poznawczych, zwłaszcza w zakresie koncentracji. Dodatkowo, nadmierne picie alkoholu może skutkować pojawieniem się lub nasilenia się groźnego schorzenia, jakim jest obturacyjny bezdech senny. Przerwy w oddychaniu nie tylko budzą śpiącego, ale mogą też powodować niedotlenienie niektórych części mózgu czy narządów.
Jak rozpoznać uzależnienie, skoro przyczyny bezsenności mogą być różnorodne? Warto zwrócić uwagę na ilość alkoholu spożywanego przez pacjenta oraz przeanalizować jego nawyki. Alkoholizm można podzielić na cztery etapy, podczas których osoba stopniowo przyzwyczaja się do nadmiaru alkoholu. Jeśli zaczyna regularnie tracić przytomność lub pamięć, pije w pojedynkę, ma tendencję do szukania okazji do picia i stara się to ukrywać, powinno to wzbudzić niepokój wśród bliskich.
Alkohol a sen
Konsumpcja alkoholu, jak już wcześniej zaznaczone, prowadzi do rozluźnienia i relaksu, co może wywoływać uczucie senności. Warto jednak zaznaczyć, że nawet niewielkie ilości alkoholu mogą prowadzić do problemów z zasypianiem oraz zaburzeniem snu. Okazuje się, że niewielka ilość alkoholu spożyta przed snem, mimo że zostanie usunięta z organizmu, i tak wpływa na zmiany w rytmach snu oraz czuwania, co bezpośrednio pogarsza jakość snu w drugiej fazie. Ważne jest, aby podkreślić, że problemy ze snem po alkoholu mogą wystąpić zarówno u osób, które nie są uzależnione, jak i u osób z alkoholizmem.
U osób uzależnionych od alkoholu problemy ze snem mogą być spowodowane bezpośrednio ograniczeniem lub zaprzestaniem jego spożywania, co często prowadzi do wystąpienia zespołu abstynencyjnego. Warto zauważyć, że objawy tego zespołu wiążą się z trudnościami w zasypianiu oraz częstym budzeniem się w nocy. Co ciekawe, czas snu wolnofalowego się skraca, podczas gdy może wzrosnąć liczba faz REM, czyli tych, w których występują sny. Taki stan rzeczy związany jest z możliwością pojawienia się halucynacji w trakcie zespołu abstynencyjnego. Niemniej jednak należy podkreślić, że to sen wolnofalowy jest odpowiedzialny za regenerację organizmu oraz poczucie wypoczynku, a jego skrócenie prowadzi do znacznego obniżenia jakości snu. Ponowna konsumpcja alkoholu może wydłużać tę fazę snu, co umacnia mit, że alkohol poprawia jakość snu. W rzeczywistości długoterminowo dochodzi do zaburzeń w rytmie snu oraz czuwania.
Problemy ze snem po spożyciu alkoholu mogą wystąpić także u osób, które nie są uzależnione. Trunki wysokoprocentowe mają negatywny wpływ na naturalny rytm snu i czuwania. Należy wspomnieć, że alkohol spożyty przez osoby nieuzależnione nie powoduje trudności w zasypianiu, ale negatywnie wpływa na dalsze fazy snu. W związku z tym znacznie skraca czas snu REM, który odpowiada za osiągnięcie głębokiego odpoczynku oraz regeneracji organizmu.
Alkohol z całą pewnością przyspiesza i ułatwia zasypianie, lecz sen, który następuje po jego spożyciu, znacząco różni się od zdrowego snu, generowanego naturalnie przez melatoninę. Co więcej, częste spożywanie alkoholu przed snem może prowadzić do wykształcenia się rutynowych zachowań oraz, w dłuższej perspektywie, uzależnienia.
Ile czasu trwa bezsenność po spożyciu alkoholu?
Długotrwałe picie alkoholu nie tylko prowadzi do uzależnienia, ale także negatywnie wpływa na jakość snu. Osoby cierpiące na alkoholizm, nawet po zaprzestaniu picia, mogą doświadczać płytszego snu, skróconego etapu snu wolnofalowego i zwiększonego czuwania w nocy. Warto zaznaczyć, że nadmierna konsumpcja alkoholu może doprowadzić do długoterminowych problemów ze snem. Problemy te mogą utrzymywać się od trzech do nawet dwudziestu jeden miesięcy. Dlatego istotne jest, aby osoby uzależnione od alkoholu najpierw poradziły sobie z alkoholizmem, a następnie zajęły się leczeniem zaburzeń snu. Warto zauważyć, że prawidłowy wzór snu u tych osób może wrócić dopiero po pięciu do dziewięciu miesiącach całkowitej abstynencji.
U osób, które nie są uzależnione, a sporadycznie spożywają alkohol, problemy ze snem są zwykle krótkotrwałe. W zależności od ilości wypitego napoju, trudności ze snem mogą trwać od jednego do kilku dni, aż organizm oczyści się z toksyn, a rytm snu dobowego się ustabilizuje.
Jak leczyć bezsenność po alkoholu? Nie mogę spać po alkoholu.
Badania pokazują, że około 25% osób cierpiących na bezsenność próbuje leczyć trudności z zasypianiem poprzez picie alkoholu nisko- lub wysokoprocentowego. Alkohol nie powinien być rozwiązaniem na problemy ze snem, wręcz przeciwnie – może je pogorszyć! Jak zatem podejść do tego problemu? Odpowiedź zależy od danej osoby i objawów, które odczuwa. Jeśli mówimy o kimś, kto nie jest uzależniony, najlepszym krokiem jest skorzystanie z pomocy specjalisty w dziedzinie snu. W przypadku osoby uzależnionej kluczowa jest terapia uzależnienia od alkoholu.
Jak długo utrzymuje się bezsenność po zaprzestaniu picia alkoholu?
Gdy zmagasz się z nałogiem i przestałeś pić, możesz doświadczyć tzw. zespołu abstynencyjnego po alkoholu. Jednym z jego symptomów są trudności w zasypianiu, przebudzenia w nocy oraz trudności z powrotem do snu, ponieważ w organizmie nie ma już substancji, która wcześniej pomagała w relaksacji i odprężeniu.
W rezultacie, sen wolnofalowy w fazie NREM staje się krótszy, a to właśnie on odpowiada za regenerację. Zwiększa się natomiast liczba faz REM, które wiążą się z marzeniami sennymi – w przypadku zespołu abstynencyjnego mogą występować halucynacje. Takie sytuacje często powodują, że osoby uzależnione wracają do picia, aby ułatwić sobie zasypianie.
Trudności ze snem mogą trwać od 3 do 21 miesięcy. Dopiero po około 5-9 miesiącach nieprzerwanego zaprzestania picia i abstynencji, czas zasypiania oraz jakość snu zaczynają wracać do normy. W takiej sytuacji kluczowe jest przede wszystkim pokonanie uzależnienia od alkoholu, a dopiero potem zajmowanie się innymi problemami ze snem.